\ Bourgogne
Domaine de Villaine
Foto © Domaine de Villaine
Vroeger kenden we Domaine de Villaine onder de benaming A & P de Villaine, waarvan de initialen stonden voor Aubert & Pamela. Aubert doet ons in de eerste plaats denken aan zijn band met het wereldberoemde Domaine de la Romanée-Conti. Als medebeheerder van het gekende patrimonium ging hij het engagement aan om dit prestigieuze erfgoed in ere te houden, zo niet nog meer op de kaart te zetten dan ooit tevoren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat uit de projecten waar Aubert zich op toelegt, de topwijnen d’office voortvloeien.
Alhoewel Aubert meer thuis was in de wereld van de rechten en de letterkunde besloot hij toch om samen met zijn Amerikaanse vrouw Pamela een stuk grond van 8 ha te kopen in Bouzeron, om er vanaf 1971 verder zijn passie uit te bouwen. Aubert raakte geïntrigeerd door deze gemeente omdat het een goede thuisbasis bleek te zijn voor de ‘Aligoté doré’ (niet de Aligoté vert).
Ondanks dat in het verleden de aligoté druif reeds goede resultaten op de hellingen van Meursault en Pernand Vergelesses boekte, werd deze meer en meer vervangen door de oprukkende chardonnay en pinot noir. Dat de druif een minder goede reputatie had opgelopen was onder meer te wijten aan de inferieure, lees vruchtbare en plattere, grond die het toegewezen kreeg. In Bouzeron hield men voet bij stuk omdat het hier wél haar potentieel leek waar te maken. Reeds sinds de 18e eeuw erkent men er het specifieke karakter van de aligoté, die op de kalkrijke mergelhellingen perfect gedijt en droge delicate wijnen oplevert met rondeur en finesse. Mede dankzij het lobbywerk van Aubert de Villaine werd Bouzeron in 1998 tot AOC verheven met de aligoté B, zoals vermeld in het cahier des charges, als verplichte cepage.
Doordat deze zonnige vallei van een semi-continentaal microklimaat geniet en de aligoté hierbij enorm gebaat is, zou deze druif door de klimaatverandering wel eens een sterke positie kunnen innemen. Daar waar een warme temperatuur voor haar witte en rode collega vaak een beproeving is, zou de aligoté met haar natuurlijke zuren mogelijks stand kunnen houden en voor verrassende maar vooral verfrissende resultaten moeten zorgen. Ze rijpt doorgaans laat en zal dus op termijn enkel sneller haar rijpe piek behalen.
Foto © Domaine de Villaine
In 2001 vervoegde neef Pierre de Benoist het bedrijf om er vanaf 2003 met minstens dezelfde precisie en toewijding het levenswerk van Aubert over te nemen. Ook hij zet zijn schouders onder projecten die belangrijk zijn voor de erkenning en het voortbestaan van de diverse beschreven climats waar Bourgogne nog steeds zo voor vermaard is. Intussen beschikt het domein over 30 ha die verspreid liggen tussen Chassagne-Montrachet en Santenay enerzijds en Rully en Mercurey anderzijds. Naast de aligoté groeit er ook chardonnay (47 % van de aanplant voor witte wijn) en pinot noir. Zo worden verschillende percelen bewerkt van generieke (Côte Chalonnaise) tot 1er cru wijngaarden (Rully, Saint-Aubin, Santenay) met verschillende complexe geologische afbakeningen.
Domaine de Villaine werkt al meer dan 40 jaar zonder het gebruik van chemische middelen en kwam al lang terug van de productiegedreven trend uit de jaren ’70. Bijgevolg kreeg het domein in 1986 reeds het bio-label toegekend door Qualité-France. De filosofie van het domein gaat onder leiding van Pierre de Benoist nog veel verder, en alhoewel Pierre een fervent aanhanger is van de biodynamie en vaak meer doet dan het logboek voorschrijft, is er toch geen label dat dit bevestigt. De voorschriften zijn volgens hem te geformuleerd en niet altijd even realistisch, dus handelt hij op de best mogelijke manier naar eigen regels en vertrouwt hij op zijn eigen diepgaande begrip en gedegen kennis inzake het evenwicht in de wijngaard.
Deze wijnbouwer tracht het land niet te intens te bewerken en past zijn werk aan naar de noden en de eigenschappen van de wijnstok. Hij doet aan selectieve planning, strenge snoei en soms groene oogst. Daarnaast gelooft hij dat het de taak is van de ‘vigneron’ om tussen de verschillende dynamieken (mineraal, vegetaal, astraal en animaal) de link te vergemakkelijken en zodoende om van een gewoon stuk grond een echte terroir te maken.
Het is deze mix van expertise, toewijding en passie die bovendien merkbaar wordt in het glas.
Tijdens de manuele oogst worden de gezonde trossen bij optimale rijpheid gesorteerd. Daarna volgt een natuurlijke, traditionele vinificatie wat niet meer is dan een verlenging van de principes in de wijngaard. Op deze manier wordt de ware aard van de cepages en het terroir het best tot uiting gebracht. Niet alleen de natuurlijke elementen spelen een rol maar ook de handeling en specifieke gewoontes van de arbeidskrachten en het menselijk inzicht dat gedurende opeenvolgende generaties tot stand kwam om authentieke wijnen te maken zoals we die nu kennen. Er wordt slechts middelmatig gebruik gemaakt van nieuw hout zodat overdreven vanilletoetsen de smaak van het fruit niet verbergen. En of het nu gaat over een aromatische druif zoals de aligoté of eerder over een structuurdruif zoals de chardonnay, het belangrijkste punt blijft om aan te tonen hoe het basismateriaal en een bepaalde terroir zich ten opzichte van elkaar verhouden.
Alhoewel Domaine de Villaine kan berusten op een goede reputatie met betrekking tot de kwaliteit, blijft men toch open staan voor verandering. Nieuwe technieken blijven er hun intrede vinden op voorwaarde dat ze aanvullend zijn op de traditie.